whiskey glazen -waarom dessertwijn belangrijk is voor whiskey

Waarom (dessert)wijn belangrijk is voor whiskey

Whiskey en wijn hebben voor mij eenzelfde aantrekkingskracht: ze geven allebei een speciale smaaksensatie. Als je wat meer van cocktails houd, weet je misschien ook dat whiskey en wijn heerlijk samen gaan in cocktails. Denk bijvoorbeeld aan de New York Sour, Chin Chin en de Rob Roy. Whiskey en wijn hebben daarnaast een speciale band door het rijpingsproces. Whiskey wordt gemaakt door germenteerd en gedistileerd graan te laten rijpen op vaten. Veel whiskeys worden gerijpt op oude Bourbon vaten, maar er zijn nog meer whiskeys die op oude wijnvaten worden gerijpt. Door het rijpen, krijgt de whiskey wat smaaknoten van de wijn die in het vat heeft gezeten. Dit komt omdat er wijnresten in het hout zijn getrokken en met de schommelingen van temperatuur, 'ademt' de whiskey door het 'wijngetrokken hout'. Wat je vaak ziet, is dat wijnproducenten hun vaten verkopen aan whiskeymakers of dat whiskeymakers vaten uithuren aan wijnproducenten. Veel wijnvaten worden gebruikt als een finish, als een soort sprenkeltje peper op een gerecht. 

 

 

Sherry

Sherry is de meest bekende wijn die gebruikt wordt bij het rijpen van whiskey. Het is een versterkte wijn die wordt vervaardigd in de 'sherry-driehoek' in Spanje. Net als Champagne is sherry specifiek voor het gebied waarin het wordt gemaakt. 

Sherry driehoek in Spanje

 Hier zie je de sherry-driehoek. 

Er zijn verschillende soorten sherries die gebruikt worden om wat zoetheid toe te voegen aan de whiskey. Sherry geeft de whiskey fruitige en kruidige smaaknoten, zoals rozijntjes, bramen en paddestoelen. 

Ongeveer negen uit de tien keer zal een whiskey op sherryvaten gaan om oloroso sherry. Een andere populaire sherry is Pedro Ximénez. De Pedro Ximénez (PX) wordt ook wel een straw wine genoemd, omdat de druiven na het plukken op matten van hooi worden gelegd. Zo drogen de druiven in de zon tot het rozijnen zijn. De rozijnen worden geperst en van het geconcentreerde sap wordt de PX gemaakt. Rokerige whiskeys gaan goed samen met deze zoete vaten. Zo zijn de Laphroaig PX Cask en Peat's Beast Batch Strength PX finish bekende whiskeys gerijpt op PX-vaten. Een geliefde rokerige whiskey die op Oloroso sherryvaten is gerijpt is de Ardbeg Uigeadail (=Gaelic voor een 'donkere mysterieuze plek').

Soms worden in andere landen sherry-achtige dranken vervaardigd die dan geen sherry genoemd mogen worden. Als je geinteresseerd bent in Australische whiskeys, kan je daarom uitkijken naar Apera casks. De Apera is hun lokale vorm van sherry.

Het aantal whiskeys dat op sherryvaten is gerijpt, is een te grote lijst om op te noemen. Kijk op het label of een whiskey gerijpt is op sherryvaten. Voor het gemak heb ik een paar voorbeelden hieronder geplaatst.

Oloroso Sherryvat:

  • Ardbeg Uigeadail 
  • Compass Box Story of the Spaniard
  • Tobermory Oloroso Finish 21 years
  • The Irishman Oroloso Sherry Cask Finish

Ardbeg Uigeadail

 

 PX vat:

  • Laphroaig PX Cask
  • Dewar's Double Double 32 years Old PX
  • Peat's Beast Batch Strength PX
  • Bushmills 28 year PX Cask
  • Deanston 17 years 2002 Organix PX finish
  • GlenAllachie 12 years 2011 PX Puncheon Single Cask
  • Kilchoman PX Sherry Cask
  • Glendronach original 12 years (Oloroso en PX-vat) 

Port 

Port zien we tegenwoordig ook veel op whiskeylabels. Port kunnen we onderverdelen in:

  • Witte Port
  • Tawny Port
  • Ruby Port.

Meestal wordt de whiskey eerst op Bourbonvaten gerijpt en krijgen ze daarna een finish in Port. Witte port zal smaaknoten van wit fruit afgeven (zoals perzik en peer), terwijl tawny port wat meer rozijn-achtige smaaknoten zal geven en rode port donkere smaaknoten als zwarte bessen. 

Whiskeys die op Portvaten zijn gerijpt: 

  • Kavalan Port Single Cask
  • Kavalan Concertmaster Port Cask Finish
  • Kavalan Solist Port Single Cask Strength 
  • Kavalan Selection Netherlands Single Port Cask Strength 
  • The Famous Grouse Ruby Cask 
  • GlenDronach Port Wood
  • Finlaggan Port Cask Finish
  • Highland Park Fire Edition 15 years Single Malt 
  • Laphroaig Brodir Port Wood Final Batch
  • Laproaig Brodir Port Wood Finish Batch 2
  • Edradour Ballechin 13 years Port Cask 
  • GlenAllachie 10 years Port Cask 
  • Teeling 12 years Single Port Cask 
  • Tomatin 14 years Port Wood Finish
  • Tomatin 15 years Port Portuguese Collection
  • Glenmorangie Quinta Ruban 14 years 
  • Arran Port Cask 
  • Ardmore 12 years Port Wood 
  • Balvenie 21 years Port Wood
  • Bowmore 23 years 1989 Port Matured
  • Cragganmore Distillers Edition
  • Talisker Port Ruighe 
  • Dewar's 8 years Portuguese Smooth
  • Redbreast 27 years

 Kavalan Solist Port Cask finish

  • Craigellachie 16 years old White Port
  • Tomintoul White Port Cask 

Tomintoul White Port Cask

  • Millstone Special No 28 5 years Peated Tawny Port
  • Benriach 21 years Tawny Port Finish
  • Goldfinch Wine Series Tawny Port Pipe
  • GlenDronach 18 years Tawny Port Finish

 Glendronach 18 year Tawny Port finish

Sauternes 

Sauternes komt uit de Bordeaux en geeft wat honing-achtige noten aan de whiskey. De meest bekende is de Glenmorangie Nectar d'Or whiskey. Kilchoman heeft ook een aantal van hun 

Whiskeys gerijpt op Sauternesvaten:

  • Glenmorangie Nectar d'Or 
  • Arran Sauternes Cask Finish
  • Tullibardine 225 Sauternes Finish
  • Teeling 30 years old
  • Benriach 16 years Sauternes Wood Finish
  • Bushmills Sauternes Cask Finish Causeway Collection
  • GlenAllachie 12 years Sauternes Wine Finish
  • Kilchoman Vintage 2014 Sauternes Single Cask
  • Kilchoman Small Batch No. 2
  • Kilchoman An Samhradh Sauternes Single Cask
  • Loch Lomond 8 years Sauternes Single Cask
  • Langatun Swiss Premium Single Malt Sauternes Cask
  • McCallum "Art of Whisky" McElegance Speyside Sauternes Finish
  • Tomintoul 16 years Sauternes Cask Finish
  • Tomatin 12 years Sauternes French Collection
  • Octomore 12.2 5 years
  • Octomore 6 years old Sauternes Cask
  • Port Charlotte Heavily Peated 

 glenmorangie-nectar-d'or-sauternes-cask

Icewine

IJswijn is een speciale categorie om op te rijpen, vanwege de kleine oplage. IJswijn is zeer geconcentreerd, dus kan heel veel smaak geven aan de whiskey. Hierdoor kan het ook snel de whiskey-smaak overweldigen. Hiervoor wordt meestal een witte ijswijn gebruikt, zoals ijswijn die van de Vidaldruif wordt gemaakt. Deze geeft tropische tonen aan de whiskey. 

Whiskeys gerijpt op ijswijnvaten:

  • Writer's Tears Limited Edition Inniskillin Ice Wine Cask 
  • Glen Breton 12 year Icewine barrel
  • Glenfiddich Winter Storm

 Writers Tears Icewine cask Inniskillin

 

Overige dessertwijnvaten: 

  • Langatun Swiss Premium Single Malt Monbazillac Cask
  • Goldfinch Wine Series Blair Athol Sweet German Wine Barrique 
  • The Balvenie 16 year old Pineau French Oak

Tegenwoordig zie je steeds meer whiskeys die ook gerijpt worden op vaten van droge wijnen. Je ziet bijvoorbeeld whiskeys die gerijpt worden in vaten van Rioja, Pinot Noir, Amarone of Champagne. Er is nog heel veel te experimenteren met verschillende vaten en wijnen. Welke whiskey-wijn combinatie vind jij lekker? 

Terug naar blog